انسان شناسی به مثابه علم رهایی بخش؛ پیوند نظریه و عمل در پژوهش عملی مشارکتی

پژوهش عملی مشارکتی عموما در جهت ایجاد تغییرات اجتماعی حرکت می­ کند و با ویژگی هایی مانند تمرکز بر روی افرادی که تحت تأثیر موضوع پژوهش قرار دارند و مشارکت دادن آنها در فرایند پژوهش، تأکید بر دانش تعاملی و مبتنی بر آموزش دوطرفه پژوهشگر و مردم که نتیجه­ عملی به دنبال داشته باشد و برای عموم مردم قابل فهم باشد، جلوگیری از ایجاد رابطه­ مبتنی بر اعمال قدرت و سلطه میان پژوهشگر و مردم عادی، توانمندسازی افراد و انتخاب موضوع از مسئله های عینی جامعه شناخته می­ شود. پژوهش عملی مشارکتی در راستای ایجاد پیوند میان نظریه و عمل و با نگرش رهایی ­بخش، ارزش ­ها را خارج از چارچوب علم نمی ­داند و مطالعه ­ای را سودمند می­ انگارد که به ارزش­ های اجتماعی به اندازه واقعیت­ های عینی اهمیت دهد. این مقاله با ارجاع به پژوهش­ های انجام شده، به معرفیِ تفصیلی این روش، بنیان­ های نظری، نقاط قوت و ضعف و راهبردهای عملیِ آن پرداخته و همگراییِ بنیادین آن با پژوهش جامعه­ شناسی مردم­ مدار را به بحث گذاشته است.